Οι πέντε πιθανοί εξωτερικοί κίνδυνοι
Η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει τις υψηλές πτήσεις και το 2025 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις διεθνών οίκων αξιολόγησης και επενδυτικών οίκων.
Με το «καλημέρα» του νέου έτους, όπως επισημαίνει ανάλυση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι αγορές εμπράκτως έδωσαν «ψήφο» εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, εκδηλώνοντας εκρηκτική ζήτηση για το νέο 10ετές . Ζήτηση ρεκόρ που ξεπέρασε τα 40 δις. ευρώ, υπερβαίνοντας τα 35 δις. ευρώ που ήταν για την περυσινή έκδοση 10ετούς ομολόγου, η Ελλάδα κάλυψε το 50% του φετινού δανειακού της προγράμματος, με τους 9 στους 10 επενδυτές να προέρχονται από το εξωτερικό και στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι μακροπρόθεσμοι επενδυτές. Η Ελλάδα έχει καλύτερες επιδόσεις από πολλές άλλες χώρες της ΕΕ. Ενώ ο μέσος όρος ανάπτυξης της ΕΕ είναι 0,9%, η Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη 2,3% για την Ελλάδα το 2025 από 2,1% το 2024.
Ως «ανερχόμενα αστέρια» της Ευρώπης βλέπει την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s, ο οποίος στην ανάλυσή του υπό τον τίτλο «European Developed Markets Sovereign Outlook 2025: At A Crossroads», τονίζει μεταξύ άλλων ότι η μείωση των αποδόσεων μεταξύ των οικονομιών του πυρήνα και της περιφέρειας υπογραμμίζει την αυξανόμενη σημασία των χωρών της Νότιας Ευρώπης ως αναπτυξιακών «μηχανών» και την επιτυχή δημοσιονομική εξυγίανση.
H Moody’s, σε προηγούμενη έκθεσή της τόνιζε ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει την εξαίρεση σε μία «βαλτωμένη» Ευρωζώνη, μία νησίδα ανάπτυξης. Μάλιστα προβλέπει ότι η Ελλάδα θα επιτύχει σε γενικές γραμμές σταθερή τάση ανάπτυξης έως το 2033, λόγω της ώθησης του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης κατά περίπου 0,4 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως έως το 2030 από τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Νέα διετία υπεραπόδοσης για την Ελλάδα, σε σχέση με την Ευρωζώνη, «βλέπει» η Capital Economics, με το χρέος της να μειώνεται. Η Ελλάδα αναμένεται να εμφανίσει ρυθμούς 2% το 2025 και το χρέος εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 147% Σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά, «βλέπει» μια σταθερή βελτίωση, λόγω των πειθαρχημένων δαπανών της κυβέρνησης και των υγιών πρωτογενών πλεονασμάτων.
«Η Ελλάδα στα μεγαλύτερα success stories της Ευρώπης»
Σε μία Ευρώπη όπου οι «γίγαντες» έχουν γίνει οι μεγάλοι ασθενείς, οι άλλοτε αδύναμοι κρίκοι «πετάνε» επισημαίνει η HSBC. Ενώ οι μεγαλύτερες οικονομίες της ηπείρου αντιμετωπίζουν κυκλικές και διαρθρωτικές αδυναμίες η περιφέρεια έχει πραγματοποιήσει ένα εντυπωσιακό turnaround, σημειώνει η βρετανική τράπεζα ξεχωρίζοντας τα μεγάλα success stories της περιοχής, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα.
Η μεγάλη αμερικανική τράπεζα JP Morgan αναβαθμίζει την Ελλάδα από «ουδέτερη» σύσταση σε σύσταση «υπεραπόδοσης», καθώς αναμένεται μεγαλύτερη ανάπτυξη από αυτή της Ευρωζώνης, αλλά και λόγω των εξυγιασμένων ισολογισμών των ελληνικών τραπεζών. Μάλιστα δηλώνει έκπληκτη για την επιστροφή της Ελλάδος και εκτιμά ότι το 2025, το ΑΕΠ θα είναι πάνω από 20% υψηλότερο από το χαμηλό του 2020 σε πραγματικούς όρους. Οι αποτιμήσεις των τραπεζών φαίνονται φθηνές και γενικότερα εκτιμά ότι γενικά οι ελληνικές μετοχές έχουν περιθώρια ισχυρής ανόδου.
Οι εξωτερικοί κίνδυνοι
Το αμέσως επόμενο διάστημα, η ελληνική οικονομία είναι πιθανό να δοκιμαστεί από διάφορους, κυρίως εξωγενείς, κινδύνους οι οποίοι συνοψίζονται από το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο ως εξής:
– Γεωπολιτικές εντάσεις λόγω των πολεμικών συρράξεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή. Η γεωπολιτική αστάθεια που προκαλούν οι πολεμικές συρράξεις στην περιοχή αυξάνουν, καταρχήν, την αβεβαιότητα, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα διάφορα μακροοικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας. Παρόλο που οι συγκρούσεις διακρίνονται τελευταία από μεγάλη ένταση, επί του παρόντος δε φαίνεται να έχει επηρεαστεί σημαντικά η παγκόσμια οικονομία.
– Στασιμότητα ή και επιβράδυνση ευρωπαϊκών οικονομιών και κυρίως της γερμανικής. Μεγάλο μέρος των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών της ελληνικής οικονομίας κατευθύνονται σε ευρωπαϊκές οικονομίες, και σημαντικό μέρος εξ αυτών απορροφάται από τη γερμανική οικονομία. Κατ’ επέκταση στασιμότητα ή ακόμα χειρότερα ύφεση στην γερμανική οικονομία θα επηρεάσει αρνητικά την ελληνική οικονομία.
– Επιβράδυνση της μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ. Από τον Ιούλιο του 2022, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρωζώνη, η ΕΚΤ έχει υιοθετήσει περιοριστική νομισματική πολιτική αν και, από το Σεπτέμβριο του 2023, χάρη στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, έχει προχωρήσει σε χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής μειώνοντας τα βασικά επιτόκια. Έκτοτε, συνεχίστηκαν οι μειώσεις των επιτοκίων με βραδύ όμως ρυθμό.
– Πιθανές επιβολές δασμών από τη νέα κυβέρνηση Τραμπ. Μια ακόμα πηγή αβεβαιότητας-ύφεσης, για την ευρωπαϊκή οικονομία, έχει να κάνει με πιθανές επιβολές δασμών από τη νέα κυβέρνηση Trump στις ΗΠΑ, κυρίως προς Ευρώπη και Κίνα. Η κυβέρνηση Trump επέβαλε σημαντικούς δασμούς στις εισαγωγές των ΗΠΑ από την Κίνα από το 2018, οι οποίοι οδήγησαν σε σημαντική αύξηση των δασμολογικών εσόδων στις ΗΠΑ.
